Bộ môn Dược lý - Dược lâm sàng

Giới thiệu chung: Bộ môn Dược lý – Dược lâm sàng là đơn vị chuyên môn trực thuộc Khoa Dược, Trường Đại học Lạc Hồng,  được thành lập vào năm 2017. Văn phòng bộ môn đặt tại phòng H204 cơ sở Dược, Trường Đại học Lạc Hồng.

Chức năng:  Bộ môn Dược lý – Dược lâm sàng có các chức năng chính sau:

• Tổ chức thực hiện các hoạt động liên quan đến đào tạo, giảng dạy các học phần được phân công theo chương trình đào tạo.
• Tổ chức các hoạt động nghiên cứu khoa học, tư vấn nghề nghiệp liên quan đến lĩnh vực chuyên môn.
• Quản lý giảng viên, nhân viên thuộc bộ môn và tham gia giáo dục rèn luyện sinh viên.

Nhiệm vụ: 

• Hoạt động đào tạo: 

• Đảm nhận trách nhiệm giảng dạy và trang bị các kiến thức cơ bản về “thông tin thuốc, sử dụng thuốc trong điều trị bệnh, hiệu quả của việc điều trị, hướng dẫn tư vấn sử dụng thuốc” cho chương trình đào tạo Dược sĩ Đại học và chuyên khoa cấp I ngành Dược lý – Dược lâm sàng.
• Hướng dẫn thực hiện khóa luận tốt nghiệp, chuyên đề tốt nghiệp và thực tập thực tế tốt nghiệp cho sinh viên năm cuối.
• Tham gia cùng nhà trường thực hiện công tác giáo dục rèn luyện sinh viên và công tác tuyển sinh.

• Hoạt động nghiên cứu khoa học: 

• Tổ chức thực hiện các đề tài nghiên cứu khoa học liên quan đến lĩnh vực chuyên môn của bộ môn. 
• Đề xuất và tổ chức hội thảo chuyên đề, hội thảo khoa học cấp khoa - bộ môn.
• Biên soạn sách, giáo trình, bài giảng, tài liệu tham khảo các môn học do bộ môn phụ trách. 
• Tư vấn định hướng chuyên ngành, nghề nghiệp cho sinh viên năm 4, 5. 

• Các hoạt động khác: 

• Tham gia xây dựng mục tiêu đào tạo, phương hướng phát triển của ngành, khoa, trường.
• Tham gia các hoạt động đoàn thể, các nhiệm vụ khác theo phân công của Nhà trường. 

Các học phần giảng dạy: 

• Bậc đại học: 

Dược động học; Dược lý; Dược lâm sàng; Dược lâm sàng nâng cao; Thông tin thuốc - Dược cảnh giác; Thực hành Dược lý; Thực hành Dược lâm sàng; Thực hành Dược lâm sàng nâng cao; Kỹ năng giao tiếp và tư vấn sử dụng thuốc; Các bệnh thường gặp ở nhà thuốc; Thông tin thuốc và Dược cảnh giác; Hóa sinh lâm sàng; Anh văn chuyên ngành Dược lâm sàng; Sử dụng thuốc trong điều trị; Phản ứng có hại của thuốc và cơ chế tác động; Thực tập thực tế định hướng Chăm sóc Dược.

• Chuyên khoa cấp I - ngành Dược lý - Dược lâm sàng: 

Tiếng Anh chuyên ngành; Đạo đức trong hành nghề Dược; Phương pháp nghiên cứu khoa học; Sinh lý bệnh; Sử dụng thuốc trong trị liệu; Dược động học ứng dụng; Thông tin thuốc; Kỹ năng giao tiếp dành cho dược sĩ; Nhiễm trùng BV-kháng sinh dự phòng phẫu thuật; Độc chất học lâm sàng; Dinh dưỡng lâm sàng; Phân tích và đánh giá tương tác thuốc; PK/PD đối với kháng sinh; Sai sót trong sử dụng thuốc; Thuốc trị liệu mục tiêu trong ung thư; Sử dụng thuốc trong điều trị bệnh lây nhiễm; Bệnh gây ra do thuốc.

Nhân sự bộ môn:

Đối tượng giảng dạy: Sinh viên hệ Đại học chính quy, Đại học liên thông, học viên Chuyên khoa cấp I – ngành Dược lý – Dược lâm sàng

Mục tiêu giảng dạy: Cung cấp cho học viên những kiến thức về thông tin thuốc, sử dụng thuốc trong điều trị bệnh, hiệu quả của việc điều trị (tác dụng phụ của thuốc, theo dõi nồng độ thuốc trong trị liệu), tư vấn hướng dẫn sử dụng thuốc an toàn, hiệu quả.

• Học phần Dược lý  cung cấp cho sinh viên các kiến thức về cơ chế sinh hóa của tế bào, quá trình dược động học, dược lực học, đồng thời cung cấp các nội dung về cơ chế tác động, liều dùng, tác dụng phụ, chỉ định, chống chỉ định của các nhóm thuốc đối với các trường hợp bệnh lý.
• Học phần Thực hành Dược lý giúp sinh viên củng cố lại các kiến thức đã được hướng dẫn ở học phần lý thuyết, sinh viên được trang bị các kỹ năng tự tìm kiếm thông tin liên quan đến đặc tính dược lý của thuốc, kỹ năng làm việc nhóm và kỹ năng trình bày thông qua việc tự soạn bài, trình bày và thảo luận trước lớp.
• Học phần Dược động học cung cấp cho sinh viên các kiến thức về quá trình hấp thu, phân bố, chuyển hóa và thải trừ thuốc trong cơ thể. Sự thay đổi dược động ở các đối tượng đặc biệt, đồng thời cung cấp các kiến thức về tương tác dược động. Từ đó làm nền tảng kiến thức cho các môn học tiếp theo ở định hướng chuyên ngành Dược lý – Dược lâm sàng.
• Học phần Dược lâm sàng cung cấp cho sinh viên những kiến thức cơ bản về công tác dược lâm sàng để có thể ứng dụng trong lĩnh vực nghề nghiệp liên quan ở bệnh viện, các trung tâm thông tin thuốc hoặc nhà thuốc cộng đồng sau này, bao gồm: các kiến thức cơ bản về dược động học, tương tác thuốc, dị ứng thuốc, độc tính thuốc, phản ứng có hại của thuốc, thông tin thuốc, xét nghiệm lâm sàng, sử dụng thuốc cho các đối tượng đặc biệt.
• Học phần Thực hành Dược lâm sàng giúp sinh viên trang bị được các kỹ năng về tra cứu thông tin thuốc, đánh giá tương tác thuốc, phản ứng có hại của thuốc, hướng dẫn sử dụng 1 số dụng cụ trong điều trị bệnh mãn tính (bút tiêm, bơm tiêm insulin, bình xịt hen suyễn) cho bệnh nhân, cách tính toán một số thông số dược động học, từ đó áp dụng vào việc phân tích, đánh giá đơn thuốc của bác sĩ, đồng thời trang bị cho sinh viên các kỹ năng về giao tiếp và tư vấn sử dụng thuốc.
• Học phần Dược lâm sàng nâng cao là học phần bắt buộc của định hướng Chăm sóc Dược nhằm cung cấp cho sinh viên những kiến thức nâng cao, chuyên sâu và hướng dẫn điều trị một số bệnh lý chuyên khoa phổ biến như hô hấp, tim mạch, nội tiết, tiêu hóa…
• Học phần Thực hành dược lâm sàng nâng cao  là học phần bắt buộc của định hướng Chăm sóc Dược giúp sinh viên áp dụng các kiến thức đã được hướng dẫn ở học phần lý thuyết dược lâm sàng nâng cao trong việc phân tích ca lâm sàng một số bệnh chuyên khoa nhằm giúp cho sinh viên sau khi ra trường có thể tham gia tư vấn cho bác sĩ, huấn luyện cho y tá điều dưỡng và hướng dẫn sử dụng thuốc cho bệnh nhân.
• Học phần Sử dụng thuốc trong điều trị là học phần bắt buộc của định hướng Chăm sóc Dược, cung cấp cho sinh viên những kiến thức cơ bản về bệnh học, chẩn đoán và điều trị bằng thuốc ở một vài bệnh thường gặp để có thể ứng dụng trong lĩnh vực nghề nghiệp liên quan ở bệnh viện, nhà thuốc như: sử dụng thuốc trong điều trị táo bón, đau, viêm ruột thừa cấp, ngừa thai…
• Học phần Anh văn chuyên ngành Chăm sóc Dược là học phần bắt buộc của định hướng Chăm sóc Dược nhằm cung cấp cho sinh viên những kỹ năng ngôn ngữ và từ vựng chuyên ngành cần thiết để có thể đọc hiểu tài liệu và giao tiếp hiệu quả trong những tình huống giao tiếp thông thường trong hoạt động chăm sóc dược.
• Học phần Thực tập thực tế định hướng Chăm sóc Dược là học phần bắt buộc của định hướng Chăm sóc Dược. Môn học tổ chức cho sinh viên thực tập thực tế tại bộ phận dược lâm sàng của bệnh viện, qua đó sinh viên thực hành các kiến thức, kỹ năng vào hoạt động thực tiễn nghề nghiệp tại bệnh viện như: kỹ năng hoạt động dược lâm sàng, bình đơn nội trú, ngoại trú, theo dõi sử dụng thuốc, thông tin thuốc trong bệnh viện, tư vấn dùng thuốc cho bệnh nhân, báo cáo ADR.
• Học phần Bệnh gây ra do thuốc là học phần tự chọn dành cho sinh viên theo định hướng chuyên ngành Chăm sóc Dược, cung cấp cho sinh viên những kiến thức cơ bản về bệnh học, chẩn đoán và điều trị bằng thuốc ở một số bệnh thường gặp ở nhà thuốc, cũng như kỹ năng lựa chọn thuốc điều trị và tư vấn sử dụng thuốc để có thể ứng dụng trong xử trí các bệnh thường gặp ở nhà thuốc.
• Học phần Hóa sinh lâm sàng là học phần tự chọn dành cho sinh viên theo định hướng chuyên ngành Chăm sóc Dược; cung cấp cho sinh viên những kiến thức nền tảng về các quá trình chuyển hóa của các chất, hóa sinh của các cơ quan và các xét nghiệm thường quy để có thể ứng dụng hiệu quả trong lĩnh vực nghề nghiệp sau này tại bệnh viện hoặc các trung tâm cộng đồng. Nội dung của học phần bao gồm các chuyên đề về hóa sinh chuyển hóa protein, lipid, đường huyết/nước tiểu, hóa sinh enzyme trong máu và nước tiểu, cũng như hóa sinh chức năng gan, thận, mật.
• Học phần Phản ứng có hại của thuốc và cơ chế tác động là học phần tự chọn dành cho sinh viên theo định hướng chuyên ngành Chăm sóc Dược; cung cấp cho sinh viên các kiến thức về việc đánh giá và nhận biết các phản ứng có hại điển hình của các thuốc thường gặp trong điều trị bệnh lý và hướng xử trí khi gặp phải các tình trạng này.
• Học phần Thông tin thuốc - Dược cảnh giác là học phần tự chọn dành cho sinh viên theo định hướng chuyên ngành Chăm sóc Dược, nhằm cung cấp cho sinh viên những thông tin và kỹ năng cơ bản về cảnh giác dược để có thể ứng dụng trong lĩnh vực nghề nghiệp liên quan ở bệnh viện hoặc các trung tâm thông tin thuốc sau này.
• Kỹ năng giao tiếp và tư vấn sử dụng thuốc là học phần tự chọn dành cho sinh viên theo định hướng chuyên ngành Chăm sóc Dược. Môn học cung cấp cho sinh viên những kiến thức và kỹ năng liên quan đến giao tiếp với bệnh nhân, nhân viên y tế và các tiếp cận tư vấn sử dụng thuốc hiệu quả. Dựa trên việc cung cấp các nguyên tắc cơ bản và tình huống cụ thể, sinh viên có thể phát huy khả năng tự giải quyết vấn đề và xử lý tình huống giao tiếp hiệu quả.

Hướng nghiên cứu

Các nghiên cứu của Bộ môn hướng tới mục tiêu chính là góp phần nâng cao việc sử dụng thuốc an toàn, hiệu quả trên bệnh nhân. Từ mục tiêu này, trong những năm qua, các đề tài nghiên cứu của Bộ môn tập trung vào các hướng nghiên cứu chính là:

Hướng nghiên cứu về mảng Dược lý:

Xây dựng những mô hình thực nghiệm mới trên chuột nhắt trắng có độ tin cậy cao để góp phần chứng minh tác động dược lý của một số hợp chất tự nhiên giúp mang lại nhiều lựa chọn cho người bệnh. Bên cạnh đó, tương tác thuốc và thức ăn cũng là một vấn đề thường gặp trong điều trị, nhằm chứng minh khả năng tương tác một số thuốc thường dùng với thực phẩm như nước bưởi cũng là một hướng mới nhằm đóng góp thêm khuyến cáo cho bệnh nhân trong sử dụng thuốc. Các nghiên cứu dược lý cũng tiếp tục khảo sát thêm một số tác động dược lý của cao toàn phần, cao phân đoạn, hoạt chất phân lập được từ dược liệu dựa trên các mô hình đã xây dựng trong thời gian qua như rối loạn lipid huyết, đái tháo đường, kháng viêm, giảm đau và tăng huyết áp.

Hướng nghiên cứu về mảng Dược lâm sàng:

Khảo sát thực trạng sử dụng thuốc và phản ứng có hại của thuốc.

Đánh giá hiệu quả can thiệp của dược sĩ lâm sàng trên cải thiện kết quả điều trị và chất lượng cuộc sống của bệnh nhân.

Đánh giá sử dụng thuốc hợp lý.

Dược động học lâm sàng. 

Đánh giá tuân thủ điều trị.
 

Giáo trình và tài liệu

-Bộ Y tế, Dược thư quốc gia Việt Nam, xuất bản lần thứ hai, NXB Khoa học và Kỹ thuật, 2022

-Bộ Y tế, Tương tác thuốc và chú ý khi chỉ định, NXB Y học, 2012

-Mai Phương Mai, Trần Mạnh Hùng, Dược lý học Tập 1, NXB Y học, 2011

-Mai Phương Mai, Trần Mạnh Hùng, Dược lý học Tập 2, NXB Y học, 2011

-Hoàng Thị Kim Huyền, J.R.B.J. Brouwers, Những nguyên lý cơ bản và sử dụng thuốc trong điều trị - Tập 1: Các nguyên lý cơ bản trong Dược lâm sàng, NXB Y học, 2014

-Hoàng Thị Kim Huyền, J.R.B.J. Brouwers, Những nguyên lý cơ bản và sử dụng thuốc trong điều trị - Tập 2: Các nguyên lý cơ bản trong Dược lâm sàng, NXB Y học, 2014

-Nguyễn Tuấn Dũng, Nguyễn Ngọc Khôi, Thông tin thuốc, NXB Y học, 2015

-Nguyễn Tuấn Dũng, Nguyễn Ngọc Khôi, Dược lâm sàng đại cương, NXB Y học, 2019.

-Mai Phương Mai, Dược động học đại cương, NXB Y học, 2019.

-Trường Đại học Dược, Trung tâm quốc gia về thông tin thuốc và theo dõi phản ứng có hại của thuốc, Cảnh giác dược, NXB Y học, 2015

-Trần Thị Thu Hằng, Dược động học lâm sàng, NXB Phương Đông, 2009

-Trần Thị Thu Hằng, Dược lực học, NXB Thanh Niên, 2024

-Tăng Chí Thượng, Hướng dẫn hoạt động dược lâm sàng tại bệnh viện, NXB Y học, 2018.

-Goodman & Gillman’s The pharmacological basic of therapeutics 13th edition, Laurence Brunton, Bjorn Knollmann, Rada Hilal-Dandan, 2018.

-AHFS Drug information, American Society of Health-System Pharmacists, 2019

-Basic Pharmacokinetics and Pharmacodynamics: An Integrated Textbook and Computer Simulations, S. rosenbaum, 2e,  2016

-Basic pharmacokinetics, Jambhekar, 2e,  2012

-Pharmacotherapy, a pathophysiology approach, Barbara G. Wells; Joseph T. DiPiro; Terry L. Schwinghammer; Cecily DiPiro, 9e

-Koda Kimble, Applied therapeutics – The clinical use of drug, 9e

-Textbook of Medical Biochemistry, Chatterjea and Rana Shinde, Jaypee Brothers.

-Lehninger Principles of Biochemistre, David L. Nelson and Michael M. Cox, 5e, WH Freeman and Company.

-Davidson's Principles and Practice of Medicine: A Textbook for Students and Doctors (Hardcover), LSP Davidson, J MacLeod and CRW Edwards, 15e. Publisher: Churchill Livingstone.

-Medical Biochemistry (Paperback), John W. Baynes and Marek Dominiczak. Publisher: Mosby.

-Stockley’s Drug Interactions 12th Revised edition, Karen Baxter, Pharmaceutical Press, 2019.

​